Page 118 - SAYI 28

Dr. Öğr. Üyesi

Resul ERTUĞRUL

İlahiyat Fakültesi

RAMAZAN VE KUR’AN

Namaz, oruç, zekât, hac gibi ibadetlerimizin yanı gerekir.
sıra Allah’a sevgi ve saygı esasına dayalı, yaratılış Dinin amacı müntesiplerini dünya ve ahiret saa-
amacına uygun her güzel iş ve davranış ibadettir. İs- detine kavuşturmak olup her an Allah’ın huzurunda
fehânî’nin belirttiğine göre ibadet ve secde ikiye ayrı- olduğumuz bilincini aşılamaktır. İbadetler için en bü-
lır. Birincisi teshîr ibadeti ve secdesi, her varlığın tabi yük tehlike içinin boşaltılıp, ruhu öldürülerek ritüele
olduğu yasadır, bir anlamda zorunlu ibadet ve secde- ve cesede dönüştürülmesidir. Yahudiler dinlerinin
dir. İkincisi ise akıl sahibi varlıklara özgü olan, onla- içini boşaltıp, ruhunu öldürüp şekle ve ritüele bürün-
ra emredilen, iradeye bağlı ibadet ve secdedir. İnsan dürünce ruh diye nitelenen Hz. İsa, ibadetlerine ruh
iradeye dayalı kulluğuyla diğer varlıklardan ayrılır; kazandırmak için aralarından peygamber olarak se-
Allah’a yakınlığına ve Allah’ın rızasını gözeterek in- çilmiştir. Onların gazap tanrısı anlayışını yıkmak için
sanlığa katkısına göre değer kazanır. Allah’ın sevgi yönüne ağırlık vermiştir. Bizler de iba-
Kur’an’da emredilen ibadetler, kendi başlarına detlerimize ruh kazandırarak dirilişimize vesile kıl-
birer gaye olmayıp Allah’a giden yolların araçlarıdır, malıyız. Peygamber efendimiz ibadetlerin şeklinden
birer eğitim vasıtalarıdır. Beşeri eğitip ahlaklı, duyarlı, ziyade ruhuna önem verir, ibadeti Allah ile diyaloğa
merhametli, sevgi dolu, olgun ve kâmil bir insan yap- dönüştürürdü. Kur’an’dan okuduğu her kelimenin
manın vasıtalarıdır. İbadetlerin her biri, kişiliğin belli manasını ruhunda hissederek namaz kılar, ayetlerde
yönlerini geliştirip olgunlaştıran, iç içe daireler hâlin- sorulan sorulara cevap verir, tövbe istiğfar emirlerini
de bireysel, toplumsal ve evrensel yararlar sağlayan hemen yerine getirirdi. Bir robotu programlasak ta-
eğitim programı niteliğindedir. İbadetler ödenip üze- dili erkânla namaz kılar, rükûu ve secdeyi tam yapar.
rimizden atılması gereken bir yük değil kulu miraca Ne var ki robotun ruhu ve gönül dünyası olmadığı için
çıkaran bir aşk eylemidir. Allah ile gönülden bir bağ kuramaz. İşte insanı üstün
İbadetlerin kişiliği terbiye ettiğine, karakteri sağ- kılan, Allah ile diyaloğa geçiren yönü de bilinci ve gö-
lamlaştırdığına ve iradeyi güçlendirdiğine şu ayetler nül dünyasıdır.
örnek gösterilebilir: Maun Suresi’nde ibadetle iyiliğin arasını ayıranlar
“Gerçekten insan, pek hırslı (ve sabırsız) yaratıl- şiddetle uyarılmıştır. Bir ibadet ki insanı insan yapmı-
mıştır. Kendisine fenalık dokunduğunda sızlanır, fer- yorsa insanın ahlakında, davranışında bir karşılığı
yat eder. Ona imkân verildiğinde ise pinti kesilir. An- yoksa içi boşaltılmış demektir. Hayatımızın içine kul-
cak, namaz kılanlar başka.” (Meâric 70/19-22). Ayetten luğu taşıyarak uykumuzu, alışverişimizi, muamele-
de anlaşıldığı gibi namaz birtakım bencil duyguları lerimizi ve dolayısıyla hayatımızın her anını ibadete
törpüleyip terbiye ederek kişiyi olgunlaştırır. Böylece dönüştürmeliyiz. Namazda okunan ayetlerden gerek-
ibadetler kişinin kendisiyle, Rabbiyle ve diğer varlık- li dersleri çıkararak namazı hayata taşımalıyız. Her
larla barış içinde olmasını ve vicdani huzuru sağlar, gün 40 defa okuduğumuz Fatiha Suresi’nde Allah ile
kişiyi kötülüklerden alıkoyar. Ankebût Sûresi’nin 45. ne konuştuğumuzun ve sadece ona kul olacağımıza,
ayetinde buyrulduğu gibi “Muhakkak ki namaz hayâ- sadece ondan yardım dileyeceğimize dair yaptığımız
sızlıktan ve kötülükten alıkoyar.” İbadetin insana ge- sözleşmenin farkında olmalıyız. Namazda okudukla-
rekli etkiyi sağlaması için ihsan derecesinde yani Al- rının manasını bilmeyen Allah’a odaklanamaz, namaz
lah’ı görüyormuş gibi ihlas ve samimiyetle yapılması dışında Allah ile olmayan namazda Allah ile olamaz.

116