Page 113 - Sayı 29

Zamanla bankacılık sisteminin de gelişmesiyle tanımlanmıştır. Bu tanımdan da anlaşılacağı
insanlar ellerinde para tutmak yerine banka gibi kripto paralar elektronik paradan ziyade
hesaplarında saklamayı tercih etmiş ve banka sanal para tanımlamasına daha uygundur. On
hesapları üzerinden mal veya hizmet alım yılın biraz üzerinde bir tarihe sahip olan kripto
satımları yapmaya başlamışlardır. Bu yöntem paralar daha çok yeni bir olgu olmasına rağmen
farklı bir para sisteminin gelişmesine yol açmıştır. finans dünyasındaki yerini almıştır.
Kaydi para adını verdiğimiz bu sistem esasında Kripto para serüveni 2009’da Bitcoin ile
fiziksel olarak var olmayan ancak bankacılık başlamıştır. Bu yıl piyasaya sürülen Bitcoin’in
sistemi tarafından yaratılan paraları ifade geliştiricisi ise Satoshi Nakamoto’dur. İlk
etmektedir. blockchain tasarımcısı olarak da kabul edilen
Dr. Öğr. Üyesi Ümit YILDIZ İlerleyen süreçte gelişen teknoloji hayatın her Nakamoto Bitcoin’den ilk kez 2008’de yayımladığı

alanında olduğu gibi para sisteminde de köklü “Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System”
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi değişimlere yol açmış, artık parayı elektronik adlı makalesinde söz etmektedir. Ardından
ortama taşımıştır. Elektronik para adını verdiğimiz Ocak 2009’da Bitcoin piyasaya sürülerek alım
bu sistem esasında fiat paraların elektronik satımına başlanmıştır. Burada sözünü ettiğimiz
ortamdaki karşılığıdır. Diğer bir ifadeyle ulusal Satoshi Nakamoto’nun kim olduğu günümüzde
paranın elektronik halidir. Son dönemde ortaya dahi net olarak bilinmemektedir. Bu ismin bir
çıkan sanal paralar ise ihracı kamu otoritesi kod isim olduğu, bir grubu temsil ettiği şeklinde
tarafından yapılmayan ancak yasal kişilerce birtakım teoriler öne sürülse de Nakamoto ismi
ödemelerde ve para transferlerinde kabul gören bu noktadaki gizemini halen korumaktadır.
dijital varlıklardır. Sanal paraların elektronik Bitcoin’in ortaya çıkışındaki temel faktör
paralardan en temel farkı, TL, Dolar veya Euro 2008 yılında yaşanan küresel kriz olarak
gibi itibari bir paraya dayanmıyor olmasıdır. Sanal gösterilmektedir. Özellikle kriz döneminde
paraların günümüzdeki en büyük örneği ise bu ABD’nin bazı bankalara el koyması mevduat
yazının da konusunu oluşturan kripto paralardır. sahiplerini bankaların geleceği ve mevduatlarının
Son yıllarda adından çokça söz ettiren kripto güvenilirliği konusunda şüpheye düşürmüş
paralar bugün finansal sistemin vazgeçilmez ve bankacılık sistemine güven azalmıştır. Bu
unsurlarından biri olarak kabul edilmektedir. da yeni bir para sisteminin oluşumuna zemin
2009’da Bitcoin ile başlayan kripto para hazırlamıştır. Nakamoto da makalesinde para
serüveni bugün on binlerce kripto varlığın yer sisteminde aracı kurumlara olan bağımlılığa ve
aldığı devasa bir piyasa haline gelmiştir. İhracı bu sistemin zayıflığına atıfta bulunarak bireylerin
merkez bankaları veya hükümetler tarafından paralarını şifreleme yöntemiyle güvence altına
kontrol edilmeyen kripto paralar, kripto para alma isteklerini vurgulamaktadır.
borsalarında işlem görmekte ve piyasa aktörleri İlk kripto para birimi olan Bitcoin’den
tarafından alternatif bir yatırım aracı olarak sonra kripto paraların sayısı yıllar içerisinde
görülmektedir. önemli bir artış göstermiştir. Tüm bu kripto
Kripto para Avrupa Merkez Bankası (ECB) paralara değinmenin mümkün olamayacağını
tarafından “Bir merkez bankası, kredi kuruluşu vurgulamakla birlikte kripto para piyasalarında
ya da e- para kuruluşunca ihraç edilmemiş, işlem gören piyasa değeri en yüksek 10 kripto para
bazı durumlarda paraya alternatif olarak birimine aşağıdaki tablo yardımıyla değinebiliriz.
kullanılabilen bir değerin dijital temsili” şeklinde

113