Page 109 - Sayı 29

Gündelik hayatta ebeveynlerin genelde Kapitalizm karşıtı belgeselleriyle tanınan
koşuşturduğu bir toplumsal süreçte, verimlilik Michael Moore, yönetmenliğini yaptığı 2015
bir fast-food yiyeceğidir. Ulaşılması kolaydır, yapımı “Şimdi Nereyi İşgal Edelim?” (Where to
hızlıdır, zahmetsizdir. Çok ve çabuk olması, onu Invade Next?) adlı belgeselde İtalya’da gördüğü iş
cazip kılar. Tipik Amerikan kültüründe “Büyük yaşam dengesini ve Fransa’da okullarda sunulan
iyidir.” anlayışı hakimdir. Porsiyonlar büyüdükçe yemek menülerinin kalitesini ABD ile kıyaslayarak
alıcısı artar. Alıcı arttıkça kar artar. Dahası, fast Amerikan kapitalist sistemini eleştirmektedir.
foodun üretimine harcanan zaman da tüketimine Belgeselde İtalyanların iş günlerinde iki saatlik
harcanan zaman da giderek azalmaktadır. Evde öğle yemekleri, en yüksek ücretli tatil, doğum
yiyecek hazırlamak çok fazla zaman almaktadır. izni ve balayı ödeneği gibi imkânlar sayesinde
Dr. Öğr. Üyesi Yılmaz Onur ARI Dolayısıyla nitelikten hep taviz verilirken, nicelik çalışma hayatının stresini ortadan kaldırdıkları

İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi ön plana çıkarılır. dile getirilmektedir. Michael Moore ise ABD’de
Gıda kalitesinin git gide düşmesi kapitalizmin devletin bu imkânları halkına tanımadığını ifade
genel yönelimlerinden biridir. Bu yönelim, etmekte ve özellikle doğum izni konusunda ABD
özellikle fast food sektöründe sıçrama kapitalizmini şu sözlerle hicveder: “Dünyada
yapmıştır. Neredeyse her türlü üründe ucuz ücretli doğum izni veremeyen iki tane fakir ülke
temel girdi kullanan fast food endüstrisi, var, biri Papua Yeni Gine, diğeri de ABD (O sırada
Endüstri Devrimindeki İngiliz madenciliğiyle ekranda “God Bless America-Tanrı Amerika’yı
kıyaslanacak bir rol oynamaktadır. Fast food kutsasın” yazısı çıkar). Fransa’da ise Moore okul
sadece önemli bir ekonomik sektör olmayıp çocuklarından kolanın tadına bakmalarını ister.
yoksul çalışanlarıyla, gündelik emekçileriyle, Fransız çocuklar tadına bakmak istemez. Daha
düşük kaliteli ürünleriyle günümüz kapitalizmini sonra çocuklara ABD ‘deki okullarda verilen
tanımlayan bir metafordur. Çoğu Amerikan ailesi fast-food tarzı yemeklerin fotoğraflarını gösterir
sadece müşteri olmaları nedeniyle değil, her 10 ve “Bunları yer misiniz?” diye sorar. Çocuklar
işçiden birinin bu sektörde çalışması nedeniyle yemeklerin sağlıksız göründüklerini söylerler.
de bunu doğrudan deneyimlemektedir. Fast food Moore kapitalizmin dayattığı fast-food’un
sektörü, çalışanların ve tüketicilerin acımasızca bizlere dakikalarımızı verdiğini değil, aksine
sömürülmesiyle de haklı bir şöhrete sahiptir. dakikalarımızı götürdüğünü resmetmektedir.

109