Page 42 - EYLÜL-ARALIK

Dekan Prof. Dr. Metin, Haftanın

Raporu’nda Cumhuriyetin İlanını,

Öncesini ve Sonrasını Değerlendirdi

29 Ekim 2021 tarihinde saat 21.00’de Bengütürk televizyon kanalında
Cem Açıkgöz’ün yönettiği “Haftanın Raporu” programına İnsan ve Toplum Bilimleri
Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Rafet Metin, “Cumhuriyetin İlanı, Öncesi ve Sonrası”nı
değerlendirmek üzere program konuğu olarak katıldı.

Prof. Dr. Metin, Cumhuriyet’in kurulmasının esastır ifadesinin yer alması, Türkiye Büyük Mil-
kolay olmadığını belirterek özellikle 15 Mayıs 1915 let Meclisinin açılması ve 1921 tarihli Teşkilât-ı
tarihinde ülkenin büyük bir kısmının İtilaf Dev- Esâsiye’de yer alan egemenlik bila kayd-u şart
letlerinin işgali ve tehdidi altında olduğu belirtti. milletindir maddesi, Saltanatın kaldırılması, An-
Mustafa Kemal’in doğum günüm dediği ve kara’nın başkent yapılması ve Lozan Antlaşma-
İstiklal Savaşı’nın meşalesinin yakıldığı 19 Mayıs sının imzalanmasının Cumhuriyetin ilanından
1919 tarihiyle Samsun’da başlayan mücadelenin önce atılan önemli adımlar olduğunu belirtti.
Havza ve Amasya’da devam ettiğini, Amasya’da Bundan sonra gelinen noktada 29 Ekim 1923
22 Haziran 1919 tarihinde ilan edilen genelgede tarihine Cumhuriyet’in ilan edilmesiyle birlikte
yer alan “Milletin bağımsızlığını yine milletin azim devlet rejiminin değiştiğini ve Cumhuriyet’in ilk
ve kararı kurtaracaktır” ifadesi ile Türk inkılabı- cumhurbaşkanı, Gazi Mustafa Kemal; meclis
nın aksiyon safhasına geçildiğini dile getirdi. başkanın, Ali Fuat Okyar; başbakanın, İsmet İnö-
Cumhuriyet’e giden yolda en önemli kilo- nü olduğunu ifade etti.
metre taşlarından olan 23 Temmuz – 7 Ağustos Prof. Dr. Metin, Türk milletinin Cumhuriyeti
1919 tarihleri arasında gerçekleşen Erzurum kurabilmek ve 622 yıllık devletin küllerinden do-
Kongresi’ne vurgu yaparak, Erzurum’da kongre ğan filizini koruyabilmek için yedi düvele karşı
hazırlıkları sırasında 28 Temmuz 1919 sabaha bir istiklal hârbi verdiğini ve Cumhuriyetin, bu
karşı Mustafa Kemal ile Mazhar Müfit arasında mücadelenin bir hediyesi olduğunu dile getir-
geçen diyaloğu değerlendirdi. Bu diyalogda Mus- di. Bu gün hem ülke dışında hem de ülke içinde
tafa Kemal’in Müfit’e gelecekte yapacaklarını Cumhuriyet’in ilanının 98. yılının coşkuyla kut-
yazdırdıkları arasında hükümet şeklinin daha lanmasının bunun tezahürü olduğunu aktardı.
Erzurum Kongresi öncesinde Cumhuriyet ola- Cumhuriyetin sokakta bulunmadığını ve sokak-
cağını belirttiğini, Cumhuriyet’in ilanının burada ta kurulmadığını, Cumhuriyetin Osmanlı Devleti
görüldüğü üzere Millî Mücadelenin başlangıcın- topraklarında aziz Türk milletinin tertemiz ka-
da planladığına işaret etti. nıyla filizlendiğini, bu sebeple de ona gözü gibi
Bunların yanında Erzurum Kongresi’nde Ku- baktığını ve koruduğunu dile getirdi. Moderatör
vayımilliye’yi amili iradei milliyeyi hâkim kılmak Cem Açıkgöz, teşekkür etti.

40 EYLÜL-EKİM-KASIM-ARALIK 2021